Wordpress'in İlk Gününden Bugüne

Wordpress... Günümüz teknolojisinin ve Webmaster dünyasının vazgeçilmezi. Her sektöre ayak uyduran yapısı ile vazgeçilmez olan Wordpress hitap ettiği bütün kesimi fazlasıyla memnun ediyor. Wordpress...

Wordpress... Günümüz teknolojisinin ve Webmaster dünyasının vazgeçilmezi. Her sektöre ayak uyduran yapısı ile vazgeçilmez olan Wordpress hitap ettiği bütün kesimi fazlasıyla memnun ediyor. Wordpress her kılığa girebiliyor. Bu alt yapı ile blog,kurumsal siteler,forum,e-ticaret sitesi ve daha binlercesi.. Bizi böylesine memnun eden hayatımızın aşkı olan Wordpress'in tarihini araştırmaya ne dersiniz? Hadi o zaman gelin bu güzel alt yapının geçmişine gidip bugüne gelelim.

2001
Wordpress'in Öncesi

Wordpress'in doğuşu 2001 yılında Michel Valdrighi tarafından oldu. Fakat ilk olarak piyasaya b2 cafelog olarak tasarlandı. Valdrighi b2'yi kodladığında ileri de böyle bir yükselişin olacağını tahmin etmemiştir. Bazı söylentiler bu tasarımın pek bir şey ifade etmediğini Valdrighi'nin bunun üzerinde daha çok duracağını ve hırslandığını söylemektedir. İlk olarak PHP ve MYSQL ile birlikte çalışan bu sistem GPL kapsamında lisanslanmıştır.
Aslında Wordpress 2003 yılında piyasaya çıkmıştır. Ama kökleri 2001 yılındaki b2 cafeloga dayanmaktadır. Bazı çevreler bunu reddetse de Wordpressin yaratıcıları Valdrighi'nin alt yapısından esinlendiğini düşünüyorum.

2003
Wordpress'in Temelleri Atıldı


Yukarıdaki görselde Wordpress'in ilk tasarımı görünmektedir. Matt Mullenweg ve Mike Little tarafından Wordpress kuruldu. Aslında kurucular b2 cafelog'u geliştirmek istediler ama bu durduruldu. Bu karardan sonra temeller atıldı ve internet dünyası yeni bir devle tanıştı.

Üye giriş paneli ve yazı gönderme bölümü. Aslında o anki teknolojiye göre oldukça güzel görünüyor. Şuan için bile kullanabiliriz. :) Oldukça sade ve bugünkü süreme göre amatör. Dediğim gibi önceki dünya teknolojisine göre profesyonel. Facebook'un 2004 yılında kurulduğunu düşünürsek Wordpress'in yaratıcıları daha erken bir giriş yapmışlar.
Ve ilk yazı


Yazı 23 Mayıs 2003 tarihinde girilmiş. Başlıkta Hello World yani Merhaba Dünya, Wordpress kurulumlarından sonra otomatik oluşan yazının başlığı size tanıdık geldi mi? :)
Yazı içeriğinde ise şunlar yazıyor: " Wordpress'e hoş geldiniz. Bu sizin ilk yazınız. İsterseniz silebilir ve bloglamaya başlayabilirsiniz."
Teknik özellik olarak kullanıcı ekranı ve yazı girme fonksiyonları geliştirildi XHTML 1.1 uyumlu olan şablonlar içeriyordu.İlk Güncelleme Geldi ve Yükseliş Başladı

1.2 (Mingus) sürümü tanıtıldı. Gelen ilk güncelleme ile kullanıcılar kendi eklentilerini yazıp alt yapı üzerinde kullanabileceklerdi. İşte Wordpress'i diğer alt yapılardan ayıran en büyük özelliği. Eklenti Mimarisi ile kullanıcılarına açılan Wordpress kullanıcıların beğenisini fazlasıyla topladı. Çünkü o dönemde mevcut alt yapıların çoğu lisanslı olarak satılıyordu. Lisansız olarak satılan tasarımlar da oldukça amatördü. Lisanslı satılan alt yapıların katı kuralları vardı. Kullanıcısını belli bir özelliklere hapseden lisanslı yazılımlara alternatif olarak gelen Wordpress ilk yılına göre müthiş bir ilgi gördü.
Tabi bu alt yapının ilgi görmesi ücretsiz olmasıyla alakası yok. İnternet yazılımıyla uğraşan onlarca insana kucak açtılar. Açık kaynak kodlu olan Wodpress'in eklentileri de açık kaynak kodlu oldu. Bu amatör geliştiriciler için açılan büyük bir kapı niteliği taşıyordu nitekim öyle de oldu.

2005
Wordpress Kullanıcılarıyla Büyüyor


Kullanıcılarının desteğiyle ve güzel bir ekip çalışmasına sahne olan Wordpress Şubat 2005'te ikinci güncellemesini kullanıcılarına sundu. Varsayılan tema Kubrick tamamen yeni bir tasarımla geldi. Bunların yanında sayfalar ve yorum denetleme ile kullanıcılarının beğenisini fazlasıyla kazandı. Tamamen esnek bir tasarım çıkaran kurucular sistemi istediğimiz gibi kullanma imkanı sunuyordu.

Kubrick temanın yeni hali binlerce blogger tarafından kullanıldı. Yeni güncellemedeki özelliklerin yanı sıra yeni tema tasarımı da kullanıcılar tarafından fazlasıyla beğenildi.
Yönetici Kontrol Paneli Gelişiyor

Aynı yıl yani 2005 yılının Şubat ayında gelen 1.5 güncellemesine ek olarak yine aynı yıl Aralık'ta yönetici kontrol paneli geliştirildi. Bu güncelleme tamamen bloggera yönelik geldi. İçerik girme işlemini kolaylaştıran ve daha pratik kullanım sunan bu güncelleme de şuan kullandığımız özellikler getirildi. JavaScript ve DHTML kullanarak hızlı yorum silme ve etiket ekleme sistemi geliştirildi. Bunların kullanılması ise etiket silme işlemi için yeni bir sayfa açmamak adına yapıldı.

Tabi kontrol paneli tek yapılan geliştirme değildi. Bunların yanında halen mevcut olarak kullandığımız Akismet anti-spam uygulamasıydı. İlk olarak 2.0 güncellemesiyle Akismet önceden yüklenmişti. Bu eklenti ile siteler yapılan spam yorumlar engellendi.
2. Bölüm
Wordpress'in tarihine indiğimiz yazı dizisinin ikincisiyle devam ediyoruz. Bu yazımızda Wordpress'in kurumsallaşmasına şahit olacağız. Ardından alt yapı tarihindeki önemli güncellemeler ve önceki güncellemedeki hataların telafisini göreceğiz. Wordpress her sene büyümeye devam ediyor. Hadi gelin kaldığımız yerden devam edelim.

2006
Wordpress Kurumsallaşıyor

2006 yılında alt yapı üzerine pek bir güncelleme yapılmadı. 2005 yılında yapılan iki güncelleme ile talep edilen ihtiyaçlar yerine gelmiş olacak ki kurucular bu yılda güncelleme tarafı olmadılar. Ama gelecek güncellemeden daha önemli olaylar gerçekleşti. Wordpress kurucularından Matt Mullenweg Automattic şirketinin desteğiyle WordPress ve WordPress logosunu resmi olarak tescilledi. Sanal dünya hayatına kurumsal firma ile devam etmeye başladı.

2007
Seri Güncellemeler ile WordPress İvme Kazanıyor

Bu yıl WordPress'in kendiyle yüzleştiği yıl olmuştu. Bir yandan güncelleme yaparken diğer yandan önce yapılan güncellemelerde sunulan özelliği kaldırmak olmuştu. Wordpress veritabanı yedekleme eklentisi wp-db-backup tamamen kaldırıldı. Kaldırılma nedeni olarak belirli kullanıcıların sunucularında stabil çalışmamasıydı.
2.1,2.2,2.3 Güncellemeleri

2.1 (Ella)sürümü ile kullanıcı arayüzü tamamen güncellendi. Bunların yanında otomatik kaydetme,yazım denetimi özellikleri sunuldu. Otomatik kaydetme özelliği kullanıcıları büyük bir dertten kurtardı. Sürekli olarak yazılarını bir yer kaydetmektense yazı alanında kaydedilmesi kolaylık oluşturdu.
2.2 (Getz)hemen 2.1'den sonra geldi. Yeniliklere başlayan kurucular son hızla bu yeniliklere devam ediyordu. Bu güncelleme ile widgetlar,sonsuz yorum sistemi,tam atom desteği ve jQuery özelliği getirildi. Şuan ki sürümde kullandığımız widgetlar 2.2 sürümü ile getirilmişti.
2.3 (Dexter) bu yılın son güncellemesinde ise yeni yeni projeler bizlere tanıtıldı. Etiketleme,güncelleme bildirimleri,yumuşak URL sistemi ve taksonik sistem kullanıcılara sunuldu.
Bu güncellemeler ile 2007 yılı geride kaldı.

2008
Yönetici Arayüzü Yenileniyor

2008 yılında Happy Cog adlı bir web tasarım şirketi Wordpressin yönetici arayüz tasarımı için projeye katıldı. Ve olaylar gelişmeye başladı.
2.5 (Becker)güncellemesi ile yeni tasarımı yayınlandı. Gösterge paneli,widget sistemi ve shortcode API'yi tanıttı.
2.6 (Tryner) aslında 2.5 revizyonları üzerine sunuldu. Bu sürümde ekstra yeni özellik eklenmese de bir önceki sürümün küçük eksiklikleri giderildi.

2.7 (Coltrane) ile yeni yönetici arayüz tasarımı getirildi. Bu tasarım kullanıcılar tarafından fazlasıyla sevildi. Arayüz yönünde tam puan almasının yanında güncelleme ile getirilen işlevsellik pratik yazı eklemeye destek oldu. Otomatik güncelleme özelliği ile güncellemeleri otomatik olarak alan kullanıcılar eklenti kurulumu da sunuldu. Bunların yanında yapışkan mesajlar,yorum yapma,yorum içerisinde kullanıcı etiketleme ve yapılan yoruma yanıt verme özelliği de eklendi. İçerik girişleri için pratiklik düşünen kurucular yeni bir API tanıttı ve toplu yönetim,satır içi belge ekleme de bu güncelleme ile duyuruldu.

Dikkatinizi çekmek için yüklediğim bu görselde içerik girme tasarımı şuan ki mevcut tasarım ile aynı. 2018 yılında kullanılanla arasında pek bir fark yok gibi. Yani halen kullandığımız yönetici arayüz tasarımının temelleri 2008 yılında atılmıştı.

2009
Güncellemelere Son Hız Devam Ediyor


2.8 (Baker) sürümünde widget ve arayüz iyileştirmeleri yapıldı.
2.9 (Carmen) ile tasarımda düzenlemeler,silinen yazılar için çöp kutusu ve çöp kutusundan geri getirme,mevcut eklentileri toplu güncelleme ve oEmbed özelliği getirildi. Bunların yanında en önemlisi otomatik veritabanı optimizasyonuydu. Böylece kullanıcılar veritabanlarını sürekli olarak manuel şekilde kontrol etmelerine gerek kalmadı. Grafik düzenleyici ile yükledikleri görselleri kolay bir şekilde boyut ayarlanması yapılabiliyordu.

Sanal dünyanın büyük bir kısmını kaplayan Wordpress'in tarihine kaldığımız yerden devam ediyorum. Bu yazımızda kurumsallaşmanın yanı sıra alt yapı adına büyük ve tatmin edici yeniliklere şahit olacağız. Güzel serüvenimize devam edelim.

2010
Kurumsallaşarak Büyüme Hızlanıyor

Yılın ilk altıncı ayının sonuna doğru 3.0 (Thelonious) güncellemesiyle önemli bir sürümü tanıttı. Daha basit taksonomi ile kullanıcıları tanıştırdı. Bunun yanında özel menü sistemi eklendi. Özel üst bilgiler ve özel arka planlar için API dahil edildi. Twenty Ten adında yeni bir tema tanıtıldı. 2010 yılının adını aldığı tema da güncelleme ile geldi. MultiSite entegrasyonu ile birden çok sitenin yönetimi yapılabildi. Toplamda 1.200 hata tek tek tespit edilerek düzeltildi.
Gelen güncellemeyle birlikte Automattic firmasının desteğiyle kurulan Wordpress ticari bir hamle yapılarak Automattic firmasını Wordpress ticari markası ve logosunun sahibi olan Wordpress Vakfı'na devredildi. Böylece Wordpress herhangi bir şirkete bağlı kalmadan büyümeye devam etti. Bu olay Wordpress tarihinin önemli bir noktası olmuştur.

2011
Daha Şık ve Daha Hızlı


3.1 (Gershwin) güncellemesi 23 Şubat tarihinde yapıldı. Bu güncellemede dikkat çeken en önemli detay Post formatı ve yönetici çubuğu tanıtıldı. Yönetici çubuğunun gelmesiyle yönetici arayüzünde daha pratik işlem yapılması sağlandı ve nitekim öyle de oldu. Kullanıcıların büyük beğenisini toplayan yönetici çubuğu ileri ki zamanlarda daha da gelişecekti.
3.2 (Reinhardt) Wordpress'i daha hafif ve hızlı hale getirdi. Optimizasyon güncellemesi olarak da görebiliriz. Bu sürümde minimum gereksinimler yükseltilerek alt yapının kalitesi arttırıldı. PHP 5.2.4 ve MySQL 5.0.15 altında olan sistemlerde çalışmayacaktı. Geleneksel tema tasarımına bu yılda eklendi Twenty Eleven teması görücüye çıktı.
3.3 (Sonny) 2011 yılının son güncellemesiydi. Sonny'nin desteğiyle Wordpress toplamda 65 milyon yüklenmeye sahip oldu. Yeni bir araç çubuğu,sürükle bırak özelliği,gelişmiş gösterge tablosu da eklendi. Bunların yanında Wordpress'e hoşgeldin mesajları,özellikli işaretçilerçiler dahil edildi. Sürümle beraber yeni başlayanlar için sistem kolaylaştırıldı.

2012
Green Önemli Katkılar Sağladı


3.4 (Green) ile tema özelleştirici sistemi getirildi. Mevcut yüklenilen tema üzerinde değişiklikler yapabileceğiniz fonksiyon dahil edildi. Yeni getirilen sistemle tema özelleştirici fazlasıyla rağbet gördü. Twitter gömme parçaları,özel üst bilgiler, HTML içeren yazılarla ve alt resimleri daha kolay düzenleyebilmek için sanal alan düzenlendi.
3.5 (Elvin) Wordpress kullanıcıları için erken Noel hediyesi oldu. Medya tasarımı eskiye nazaran yeniden tasarlandı ve daha şık bir tasarım sunuldu. 2013 yılına girmeden Twenty Twelve temasını da bu güncelleme ile görücüye çıktı.

2013
Dünyadaki En Popüler CMS


3.6 (Peterson) güncellemesiyle gelenek haline gelen yıla ait tema bu senede de yayınlandı. Twenty Thirteen teması 3.6 güncellemesiyle sunuldu. Ses ve video desteği,ölçeklenebilir ve dinamik Revizyonlar,posta kilitleme ve otomatik kaydetme özellikleri eklendi.
3.7 (Basie) güvenliği arttırmaya yönelik olarak yapılan bir güncelleme oldu. Daha güçlü şifre denetleyicisi,İngilizce harici diğer dillerde iyileştirmeler ve otomatik güncelleme eklendi. Otomatik güncelleme entegresi bir çok kullanıcı tarafından tepkiyle karşılandı. Hatta bu entegreyi kullanmak istemeyen kullanıcılar farklı yöntemlerle bunu kapattı. Uzun zaman sonra kullanıcının tepkisi ile karşı karşı kalmayan Wordpress ileri ki zamanlarda bunu telafi edecekti.
3.8 (Parker)

Yeni yönetici arayüzü MP6 tanıtıldı. Tanıtılan yeni arayüz otomatik boyutlanma özelliğine sahipti. Mobil girişlerde iyi bir tasarım elde eden Wordpress bu sürümüyle kullanıcılarının beğenisini kazandı.
Bu özelliklere ek olarak Twenty Fourteen varsayılan temayı tanıttı. Wordpress geleneklerini sürdürmeye devam etti.
Artık Wordpress daha güçlü ve tasarım yönünde oldukça iyiydi. Dizimizin 3. yazısını bitirdik. Kullanıcı ağını fazlasıyla büyüten Wordpress'i güzel günler bekliyordu. İlerleyen yıllarda daha güzel şeyler olacak.
Her geçen yıl gelen güncellemeler ile Wordpress daha şık tasarıma ve hızlı bir altyapıya sahip olacak. Kaldığımız yerden devam edelim.
2014

40 Dilde Wordpress


2014 yılında toplam üç güncelleme yapıldı. Güncellemeler sonrasında Wordpress daha geniş kitleye sahip oldu.
3.9 (Smith) güncellemesiyle medya deneyimini ileri bir seviyeye taşıdı. Canlı widgetın yanı sıra başlık önizlemelerini de tanıttı. Görsel düzenleme aracı baştan tasarlandı. Galeri ön izlemesi eklendi ve HTML medya player geliştirildi. Tema özelleştiricisinden widget ve başlıkları pratik olarak düzenleme imkanı da sunuldu. Yeni bir tema tarayıcısı da tanıtıldı. Bu sürüm yazı editörünü geliştirmeye yönelik büyük bir güncellemeydi.
4.0 (Benny) 4 Eylül 2014 yılında gelen güncelleme çok yönlü oldu. Yeniden tasarlanan medya kitaplığı,geliştirilmiş gömme araçları ve araçları her zaman kullanıma hazır hale getiren bir düzenliyici de dahil edildi.
4.1 (Dinah)daha çok güvenlik için yapılan güncelleme bunun yanı sıra editör yazı panelini de hafifletti. Bir önceki tasarıma göre dikkat dağıtmadan yazma düzeltilmesi yapıldı. Bu sürüm ile Wordpress 40'dan fazla dille sunuldu. İşte Wordpress'in ne kadar büyüdüğünü ve kullanıcı ağını ne kadar genişlettiğini buradan anlıyoruz. Ayarlar ekranın dil kurulumu da basitleştirildi. Gelenek haline gelen varsayılan tema sunumu bu sene de devam etti. Twenty Fifteen varsayılan tema da bu güncellemeyle birlikte geldi. Bu tema kullanıcılar tarafından fazlasıyla ilgi gördü.

2015
Seri Güncellemeler ile Kullanıcılar Keyifli


4.2 (Powell) ile blog yazarlığına ekstra keyif getiren Press This aracı eklendi. Güncelle 23 Nisan 2015 tarihinde yayınlandı. Genişletilmiş karakter desteği ile Çince, Japonca ve Korece emojiler eklendi. Tama panelinde yüklemek istediğiniz temanın ön izleme yapabilme imkanını sundu. Tek tıklamayla eklentilerin toplu olarak güncellenmesi sağlandı. JavaScript erişebilirliği de dahil edildi.
4.3 (Billie)'ü bir ara güncelleme olarak değerlendirebiliriz. Diğer güncellemelere göre yeni özellik olmasa da yerleşik site simgeleri ve görsel düzenleme panelindeki kısa yolları tanıttı.
4.4 (Clifford) 8 Aralık 2015 tarihinde kullanıcılara sunuldu. Duyarlı resimler ve geliştirilmiş gömme özellikleri içeriyordu. Bunlara ek Cloudup, Reddit,VideoPress, Speaker Deck ve ReverbNation destekleri de eklendi. Tema geleneği yine devam etti. Twenty Sixteen varsayılan teması da sunuldu.

2016
595+ Milyon Yazı


2016 yılı Wordpress için hayli bereketli geçti. Wordpress sistemini kullanan kişiler toplamda 595 milyondan fazla yazı yazdı. Bunlara ek olarak 457 milyondan fazla yorum yapıldı. Satır içi bağlantılar,biçimlendirme için kısa yollar ve Özelleştirici panelinde ön izleme eklendi.WooCommerce, WordPress.com VIP, Jetpack sistemleri de dahil edildi. Bu yenilikler ise 4.5 (Coleman) güncellemesi ile geldi. Paket güncellemesini takip eden küçük güncellemeler ile güvenlik açıkları kapatıldı ve 17 adet hata düzeltildi.

4.7 ile tema geleneği devam etti. Twenty Seventeen teması geliştirilmiş bir şekilde kullanıcılara sunuldu. Tema başlangıç özelliği ile sitenizi baştan aşağı özelleştirebilirsiniz. Bileşeni istediğiniz yere koymak için ön izleme olarak düzenleme yapabilirsiniz. Videolu başlıklar ile tema üzerinden düzenleme dahil edildi. Akıcı menü inşası ile menüleri dinamik bir şekilde düzenleyebilirsiniz.
Eklenen diğer bir özellikte Özel CSS bölümüyle hızlı bir şekilde CSS ekleyip düzenleyebilirsiniz.

Dikkat çeken diğer bir özellikte PDF dosyalarını yükledikten sonra ön izleme yapılabilmesiydi. Küçük resimler halinde yüklediğinizi PDF'leri incelenebiliyordu. Ve bu özellik kullanıcıları fazlasıyla memnun etti.
2017

3.8 Güncellemesi 13 Milyon Kez İndirildi


4.8 (Evans) ile Wordpress CMS dünyasının hakimi. Yıllar boyunca yükselişini sürdüren Wordpress bu güncelleme ile yine başarısını taçlandırdı. Öyle ki 4.8 güncellemesi toplamda 13 milyon kez indirildi. 29 bakım düzeltmesi ve iyileştirmeyle birlikte, zengin metin bileşenlerinde düzeltme ve özel HTML bileşeni de dahil edildi.
4.9 (Tipton)son güncelleme oldu. Geliştirme ve hızlandırmaya sahne olan bu güncelleme bir çok eksikliği giderdi. Özelleştirici iş akışı geliştirildi,galeri sistemi için widget geliştirmesi menüler sadeleştirilerek karmaşıklık giderildi. Ve yoluna son hız devam ediyor.
CMS dünyasında lider olan Wodpress'in yükselişini beraber inceledik. Küçük bir projeden böyle yerlere gelmesi tabi ki inançtan geçiyor. Kurucular hiç yılmadan geliştirdiler ve çabaladılar. Sonuç olarak yazdıkları sistemi milyonlar kullanıyor ve kullanmaya devam edecek. 2018 yılının Wordpress adına fazlasıyla iyi geçeceği düşüncesindeyim. Yazı dizimizin sonuna geldik. Görüşmek üzere.

Yazımız utopian platformunda kabul görmüştür.